بررسی چرایی و چگونگی حضور افزوده های (اختیاری و اجباری) فارسی در چهارچوب دستور نقش و ارجاع

موضوع مورد بحث این پژوهش وجود عناصری جدا از محمول و موضوع های آن است. افزوده ها عناصری هستند که به لحاظ نحوی در تقابل با موضوع قرار می گیرند و اجباری برای حضور در سطح جمله ندارند. اما بررسی های گوناگون نشان داده است که حتی افزوده ها دارای محدودیت هایی برای حضورند. به عبارت دیگر اگرچه افزوده از لحاظ نحوی مقید نیست اما با توجه به مناسبات معنایی و کلامی جمله به دو دسته ی افزوده ی مقید(اجباری) و افزوده ی غیرمقید (آزاد) تقسیم می گردد. حال این سوال مطرح می شود که «چه عنصری این محدودیت را بر افزوده اعمال می کند؟» مدل نظری این پژوهش دستور نقش و ارجاع است با پژوهش کیفی وتحلیلی- توصیفی انجام شده مشخص شد که عوامل نحوی، معنایی و کاربردشناختی در اجباری یا اختیاری بودن افزوده ها دخیل هستند. مولفه های معنایی هر محمول و ویژگی های ساخت واژگانی آن هم چون وجه، ]±پایان پذیری [، ]±آغازین[، ]±لحظه ای[، شبکه ی تتایی و... در اجباری بودن برخی از افزوده ها دخالت دارند. براساس آزمونهای رایج در دستور نقش و ارجاع هر محمول دسته بندی می شود و چنانچه در سطح جمله یکی از مولفه های معنایی توسط سازه ای اقناع نشود جمله نامعنا خواهد بود. از سوی دیگر عوامل فرامتنی چون ساخت اطلاعی، تأکید، عنوان جدید ومبتدا و... در اجباری شدن افزوده ها دخیل اند. ساخت اطلاعی در این پژوهش با الگوی پرینس و تأکید، عنوان جدید ومبتدا در نظریات لمبرکت بررسی شده است.